
Zenit XP jest lustrzanką małoobrazkową z wymiennymi obiektywami na gwint M42. Podobnie jak wcześniejsze modele Zenitów, ma korpus metalowy. Pomiar światła odbywa się przez obiektyw.
Aparat, produkowany od 1983 roku, jest odmianą modelu TTL - różnica polegała na zastosowaniu diod w wizjerze, zamiast wskazówki światłomierza.
Jest to o tyle wygodniejsze, że po przymknięciu przysłony diody są bardziej widoczne, niż wskazówka w TTL-u. XP jest wersją eksportową bliźniaczego modelu Zenita SD (XP - export, SD – „swietodiodnyj”).
Jest to jeden z ciekawszych, bardziej udanych, popularnych modeli Zenita.
Powstało wprawdzie kilka lepszych Zenitów, z migawką metalową i szerszym zakresem czasów ekspozycji, ale były to krótkie serie i trudno je spotkać na rynku wtórnym.
Późniejsze „Zenki” natomiast miały już korpusy plastikowe i według wielu opinii były wykonane z gorszych materiałów.
Przewagą nad innymi lustrzankami M42 jest prosta budowa (dzięki temu niewiele rzeczy może się zepsuć) i niska cena.
Nie jest problemem znalezienie egzemplarza w bardzo dobrym stanie.
Do plusów zaliczyć też można brak automatyki i elektroniki, baterie – popularne „pastylki” - zasilają tylko światłomierz.
Za słabe strony często uważa się wąski zakres czasów, synchronizację z lampą błyskową przy dość długim czasie 1/30 sekundy, oraz migawkę płócienną, która jest chyba najbardziej podatnym na uszkodzenia elementem tego aparatu.
Wadą jest też marny licznik zdjęć – łatwo go przez nieuwagę przestawić.
Wizjer obejmuje tylko około 65-70% faktycznego kadru, ale łatwo się do tego przyzwyczaić.